Titelbeschrijving
De Weekelyksche Nieuws-Post.
Periodiciteit
Maandags weekblad. Op nieuwjaarsdag en bij tijd en wijle op woensdag verschenen extra afleveringen. Sautijn Kluit (1877) merkt op dat Van Kolm reeds op 12 maart 1790 de Nieuws-Post uitgaf.
In 1811 werd het blad verboden, maar het keerde op donderdag 25 november 1813 terug aan het journalistieke firmament. Op 1 mei 1816, na een periode van 27 jaar – dixit Van Kolm – kwam er een definitief einde aan de Nieuws-Post, aangezien de uitgever niet kon voldoen aan de verplichting om zegelrechten te betalen. Sautijn Kluit verhaalt uitgebreid hoe het met het blad verder is gegaan in de eerste helft van de negentiende eeuw.
Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering telt 4 jaarlijks opnieuw doorgenummerde bladzijden in kwarto. Het titelblok bevat titel, volgnummer en jaartal. Het titelvignet stelt een hoornblazende bode voor die de poorten van Amsterdam nadert. De leus ‘Vryheid, Gelykheid, Broederschap’ en een jaartelling waarin 1795 als ‘Eerste Jaar der Bataafsche Vryheid’ geldt, wijzen op de politieke gezindheid van auteur en uitgever.
Boekhistorische gegevens
Volgens het colofon werd het blaadje in Amsterdam uitgegeven door ‘M. van Kolm, in de Tuinstraat’.
De politieke omstandigheden vanaf medio jaren ’90 zorgden ervoor dat het journaille nauwlettend werd gevolgd. Dat was ook het geval met de omloopsters die voor Van Kolm onder meer de Nieuws-Post rondbrachten. Zij bleken een ‘roep’ te hebben, zo beschrijft Everard (2001), die niet met het blaadje strookte en werden van overheidswege gelast het uitventen te staken. Everard:
Dit gebeurt Nieuws-Post-loopster Gesina Sink bijvoorbeeld, die te kennen geeft ‘deselve […] overgenoomen te hebben van Pieter de Vogel welke haar zulx voorgezegd heeft’.
Overigens was het niet Pieter maar Jan de Vogel die het concurrerende blad De Blaazende Nieuws-Post (1795-1814) heeft uitgegeven, een blad waarover eveneens veel klachten waren binnengekomen. Ook Van Kolm zelf werd tot tweemaal toe op het Stadhuis ontboden.
Inhoud
Martinus van Kolm staat bekend om zijn patriotse, volkse uitgaven. De schrijver heeft misschien behoord tot de radicale clubisten.
Het blad bevat korte nieuwsberichten over voorvallen in de buurt (Amsterdam), over de politieke ontwikkelingen in buiten- en binnenland, verslagen van vergaderingen van clubs en sociëteiten, stemmingen in de grondvergaderingen, aanstellingen en afzettingen van ambtenaren. Bovendien worden politieke tegenstanders, meelopers en overlopers, dikwijls met naam en toenaam, aan de kaak gesteld.
Opmerkelijk is steeds het begin, met een bericht over het aantal doden in Amsterdam, de afgelopen week, gecombineerd met een toelichting op de dodelijke ongelukken die hebben plaatsgevonden. Soms staan er (quasi) ingezonden brieven in, of satirische nepberichten om politieke tegenstanders dwars te zitten.
Relatie tot andere periodieken
Sautijn Kluit noemt de Weeckelijksche Bode voor Nieuwsgierigen (1811) als opvolger van de Weekelyksche Nieuws-Post. Het was eveneens uitgegeven door Van Kolm.
Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: 26 G 20 (1795: nrs. 6, 17-18, 21; 1797: nrs. 1-51; 1807: nrs. 3-4)
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Obr. FOL 106 (1795: nr. 14)
¶ Nijmegen, Univertsiteitsbibliotheek: Tz c 678 (1796: nrs. 2-51)
¶ Full text Haags exemplaar en de Extra De Weekelyksche Nieuws-Post (21 juni 1815).
Literatuur
¶ Myriam Everard, ‘In en om de (Nieuwe) Bataafsche Vrouwe Courant. Het aandeel van vrouwen in een revolutionaire politieke cultuur’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 24 (2001), p. 67-81
¶ W.P. Sautijn Kluit, ‘De reizende Nieuwsbode’, in De Nederlandsche Spectator (1877), p. 4-5 (overdruk).
Rietje van Vliet
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.