Titelbeschrijving
¶ Wekelyksche Gendsche Spie tot onderrigtinge van het Volk.
Periodiciteit
Het blad verscheen, aldus Smeyers (1975), van zondag 6 maart 1791 t/m donderdag 12 mei 1791 (9 nrs.).
Bibliografische beschrijving
In kwarto, gezet in de ouderwetse Fraktur-letter.
Nr. 1 van de Wekelyksche Gendsche Spie is gedrukt op een dubbelzijdig bedrukte overlangs afgesneden kwarto (Smeyers: een ‘enkel klein langwerpig blaadje’).
Boekhistorische gegevens
Zeer waarschijnlijk gedrukt en uitgegeven in Gent.
Er lijkt ook een valse Spie te hebben gecirculeerd, getuige de opmerking hierover in de laatste aflevering vande echte Wekelyksche Gendsche Spie. Die valse Spie wordt op conto geschreven van de Gentse geneesheer en publicist Bernard Coppens (1756-1801). Coppens was fel tegenstander van de Statisten en een van de schrijvers van het beruchte Livre blanc, ou la Révolution gordune (1790).
Inhoud
Voordeckers (1964) schrijft: ‘de geredelijke onderwerping waarmee de geestelijkheid en de behoudsgezinde Staten zich bij de restauratie van het Oostenrijkse bewind neerlegden, lokte de bijtende spot uit van clandestiene blaadjes als de Wekelyksche Gendsche Spie […]’.
Vanderhaeghen (1865) noemt het een ‘chronique scandaleuse de la ville, remplie de personnalités injurieuses et d’attaques grossières contre les États de Flandre et les impériaux’. Smeyers (1975) beschrijft de inhoud aldus:
Deze Gendsche Spie ijvert voor de ‘herstelling der wettelyke constitutie soo sy was in haere grootste suyverheyt onder de bestieringe van Maria Theresia’, richt zich tegen de Staten en tegen de bisschop van Gent, die zich al te vroeg bij de Oostenrijkse restauratie hebben neergelegd, valt ‘den infaemen pensionaris Dierix, den goddeloosen Coppens ende Vervier, den geleerden Ezel van Tours’ aan en kondigt een Livre jaune aan van 900 bladzijden als antwoord op de Livre Blanc van Diericx [en onder anderen Coppens, – RvV]. Voor de rest wordt ze gevuld met allerlei persoonlijke aantijgingen. Ieder aflevering wordt besloten met een rijmpje.
Exemplaren
¶ Gent, Universiteitsbibliotheek: BIB.G.003518/DOCUMAP
¶ Full text nrs. 1-9 (deels handgeschreven afschrift)
Literatuur
¶ Geert Vandamme, Gent in de 19de eeuw (1790-1914): een totaalbenadering, op weblog Gandavum². Online tijdschrift m.b.t. de Gentse stadsgeschiedenis (geraadpleegd 14-2-2023)
¶ Jos Smeyers, ‘Het nieuwe geluid’, in: H.J. Vieu-Kuik en Jos Smeyers, Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, deel 6 (Antwerpen/Amsterdam 1975), p. 485-557, aldaar p. 536
¶ Edmond Voordeckers, Bijdrage tot de geschiedenis van de Gentse Pers. Repertorium (1667-1914) (Parijs/Leuven 1964), p. 9
¶ Ferd. Vanderhaeghen, Bibliographie gantoise. Recherches sur la vie et les travaux des imprimeurs de Gand, deel 5 (Gent 1865), p. 467 (nr. 11992).
Rietje van Vliet
update 14-2-2023
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.