Zuid-Hollandsche Nieuws-Vertelder (1785)

Titelbeschrijving
De Zuid-Hollandsche Nieuws-Vertelder.

Periodiciteit
Het tijdschrift verscheen iedere week. De afleveringen zijn niet gedateerd maar hebben wel het jaartal 1785 in het titelblok. Er zijn minimaal 9 nrs. verschenen.

Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering telt 8 pagina’s in octavo. Het titelblok bestaat uit de titel, het volgnummer en het jaartal.

Boekhistorische gegevens
Volgens de stokregel van nr. 2 is het blad te koop:

Te Amsterdam by Arends; Leyden Perk; ’s Hage d’Agé; Rotterdam Bal, van Dyk, Kraefft en Hendriksen; Delft Poelman; Schiedam Poolman; Dordt Wanner, en voorts Alöm.

In de lijst verkoopadressen doen zich later wat wijzigingen voor; zo heeft Arends vanaf nr. 7 plaatsgemaakt voor Courtse [Coertse].
Prijs per aflevering: 1 stuiver.

Medewerkers
De Nieuws-Vertelder verscheen anoniem. Mogelijk hebben er meer auteurs aan meegewerkt. Zeker is dat de Waddinxveense geneesheer Dirk NOTEBOOM eraan bijgedragen heeft, getuige de ingezonden brief van ‘Independents’ uit Waddixveen (nr. 8), een alias die Noteboom vaker gebruikte. Hij sympathiseerde sterk met de stadhouder en heeft meerdere orangistische pamfletten op zijn naam staan. Knoops (2011) noemt hem een notoire kwelgeest die waar mogelijk de patriotten een voet dwars zette.

Inhoud
Orangistisch blad, waarin gebruik wordt gemaakt van diverse literaire vormen. De samenspraak tussen een burger en een rentenier, wordt afgewisseld door vertellingen en al dan niet quasi ingezonden brieven. Wandaden van diverse patriotten in en om Gouda (Haastrecht, Waddinxveen, Moerkapelle, Hazerswoude) komen ter sprake, zoals van de Goudse baljuw Plemper van Bree en de Goudse patriot Leendert Voorbij. 
Niet alleen Goudse toestanden worden aangekaart, ook bijvoorbeeld het financiële en juridische conflict tussen de drie betrokkenen bij de Nederlandsche Courant (1783-1787): Harmanus Koning, Jan Gabriel Tegelaar en Jan Verlem. ‘Hier uit kunt gy nu opmaaken hoe dat de Nieuwbakken-Patriotten spoedig zullen versmelten’, klinkt het vol leedvermaak in nr. 4.

Relatie tot andere periodieken
De titel doet denken aan de Hollandschen Weeklykschen Nieuws-Vertelder (1757-1791), die eveneens in 1785 verkrijgbaar was. De bladen hebben echter niets met elkaar gemeen.

Exemplaren
¶ Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken: collectie Berkheij, band 22-9 (nrs. 2, 4, 7-9).

Literatuur
¶ Wim Knoops, Gouda 1787. Radicalisering Revolutie Restauratie (Amsterdam 2011), p. 158-162.

Rietje van Vliet